مجرای فهم تکفیریها: مشابهت های تکفیریها و خوارج

Authors

ابراهیم برزگر

abstract

رفتارشناسی سیاسی تکفیریها، ذهن پژوهشگران را به سوی شباهت آنان با جریان خوارج در تاریخ صدراسلام در دورهی امام علی)ع( و ادامهی این جریان تا چند قرن بعد، سوق میدهد. موارد بسیار زیادی، شباهتموضعگیریها، رفتارها و استدلالهای اندیشهای را، در ذهن، مفهومسازی »نوخارجی« یا »خوارج زمان« تولید وتداعی میکند. در این نوشتار ضمن طرح دشواره فهم تکفیریها، این ادعا و فرضیه طرح میشود که میتوانآنان را »نوخوارج« دانست و از عقبهی شناخت خود در مورد خوارج به عنوان »معلومات« برای شناخت»مجهولات« - در اینجا تکفیریها- استفاده کرد و به اندیشهورزی پرداخت.شواهد و مؤیدات و گروه شاهد دال بر اثبات این ادعا یا فرضیه ارائه شده است. روش تحقیق در اینپژوهش، مقایسهای است. پیدا کردن مجرای فهمی جدید برای رمزگشایی از رفتارهای شگفتآور تکفیریها ونیز استفاده از قاعدهمندیهای رفتاری خوارج با استفاده از پژوهش تاریخی و بهرهگیری از آن قواعد برایرفتارشناسی »نوخوارجیون« از یافتههای این نوشتار است. در این مقاله بیست و پنج شباهت اعتقادی، شباهتخلقی و شباهت رفتاری بین این دو دسته سنتی و مدرن شناسایی شده است

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

مشابهت های فکری-عملی دو جریان سیاسی خوارج نهروان و القاعده عراق

در طول تاریخ اسلام، افراد و جریان­هایی بوده­اند که با اتخاذ خط­مشی رادیکال، برداشت­های منحرفانه­ خود را به عنوان اسلام اصیل و انقلابی معرفی کرده و برخی از افراد ناآگاه را به دنبال خود کشیده­اند. در این راستا دو جریان تکفیری خوارج و القاعده­ عراق با شاخصه­های مشترک فکری-رفتاری در حوزه­ این جریان­های افراط­گرا قرار می­گیرند. دو جریان سیاسی-نظامی که برخلاف جمهور علمای دین به مبارزه با حکام کشورهای...

full text

تفکر اجتماعی خوارج

خوارج اندیشه‌ای خودخواسته و منسجم درباره جامعه نداشته‌اند، ولی برخی از باورهای دینی و اخلاقی آنها آثار عمیقی بر صورت‌بندی رفتار ایشان در عرصه‌های اجتماعی داشته است. رویکرد اجتماعی خوارج را می‌توان هم در خاستگاه‌ فرهنگی و شخصیتی و پیوندشان با طبقۀ قاریان، و زمینه‌های بدوی و عربیِ آنها جست‌وجو کرد، و هم می‌توان آن را در اصول عقیدتی و قواعد رفتاری و اخلاقی خوارج مانند اصل «خودبینیِ دینی وگسست میان "...

full text

خوارج و نگرش به قرآن

 دیدگاه‌هاى عمومى خوارج و فرقه‌هاى معروف آن درباره قرآن مورد بررسى و نقد قرار گرفته است.  خوارج در نگاه اهل بیت عده‌اى حق طلب بودند که در مسیر ناحق گام برداشتند ایشان نه دین را مى‌فهمیدند و نه تأویل آیات را مى‌دانستند. عده‌اى خوارج را ظاهرگرا معرفى مى‌کنند در صورتى که وجود برخى شواهد و مدارک نشان از نادرستى این نظرگاه دارد. خوارج با بهره‌گیرى از روش‌هاى گوناگونى به اثبات باورها و اندیشه‌هاى خو...

full text

علل شکل گیری جریان خوارج

در تاریخ اسلام ما شاهد تغییر و تحولات بسیاری هستیم و در این میان مسئله خوارج که در تاریخ اسلام در مورد آنها زیاد بحث و تفصیل شده است جای تحقیق و تفحص بیشتری دارد. خوارج افرادی بودند در طول تاریخ سیاسی و نظامی بسیار باعث فتنه و فساد شدند و     شورش­های مکرری را به دنبال خود به راه انداختند و می­بینیم که سوء قصد به معاویه و عمروعاص و شهادت حضرت علی (ع) نیز به دست این گروه می­انجامد٬ خوارجی که در ...

full text

مبانی اولیه عقاید خوارج

انشعاب خوارج از سپاه امام (ع) در جنگ صفین پس از جریان تحکیم یک حرکت کاملاً سیاسی بود و این جریان یک توطئه حساب شده بر ضد آن حضرت بود. بنابراین، خوارج در ابتدای امر عقاید خاصی در مسائل اعتقادی و کلامی نداشتند، اما سختگیری­ها و لجاجت­ها و نادانی­های خوارج آنها را از جامعه مسلمین جدا کرد و این جدایی اولیه در طول سالیان متمادی انگیزه انشعاب­های متعدد درون گروهی در میان خوارج گردید و باعث شد که آنها ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
پژوهش های راهبردی سیاست

Publisher: دانشگاه علامه طباطبایی

ISSN 2345-6140

volume 2

issue 7 2014

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023